Архив рубрики: Ветеринария

Зат пен қуат алмасу физиологиясы

Аралық зат алмасу деп жинақталған жүйелі химиялық процестерді атаймыз. Мысалы, нәрлі заттарлың ас қорыту жолынан сіңіп қорытылу арқылы организмнен шығуын жатқызамыз. Бұл алмасулар көбінесе жасуша ішінде ферменттер арқылы жүзеге асады және тек бірен-сараны ғана жасуша сыртының сұйықтықтарнда өтеді. Организмде жүретін зат алмасу процестері арқылы күрдеоі қосылыстар қарапайым түрге дейін ыдырайды және қарапайым қосылыстардан күрделі қосылыстардың… Читать далее »

Жануарлардың қан және қан айналымы физиологиясы

Жануарлардың тірі жасушалары қан тін сұйықтығы және лимфа түзілетін ішкі орта сұйықтығымен жанасып жатады. Үнемі жаңарып отыратын қоймалжың келген тән иісі бар сұйық зат. Түсі бірыңғай қызыл.Организмдегі атқаратын қызметі: Қоректендіру заттарын организм жасушаларына жеткізіп тұру. Зәр шығару – улы және керексіз заттарды арнайы мүшелер арқылы шығарып тастау. Тыныс алу – оттегін өкпеден тіндерге тасымалдау, көмірқышқыл… Читать далее »

Несеп-жыныс аппараты

Несеп шығару ағзалары организмде несеп өндіреді, оны уақытша сақтайды және шығарады.Бұл ағзаларға бүйректер , несеп жолдары , қуық және несеп каналы жатады.Бүйрек – жұп ағза. Оның ортаңғы жағы ойыс болып , ол бүйрек қақпасы деп аталады. Бүйректің сыртында май капсуласы , оның астында фиброзды капсуласы орналасады.Бүйректің кесіндісінде қыртыс  және милы заттары байқалады. Олардың арасында шекаралық… Читать далее »

Жануарлардың тыныс алу физиологиясы

Жануарлардың тыныс алу процесі өкпе мен қоршаған орта арасында газдардың алмасуынан (сыртқы тыныс алу), газдарды қан арқылы тасымалдаудан және тін жасушалары мен қан арасындағы(ішкі) газ алмасудан қалыптасады.Тыныс алу кезінде  ауа алдын ала ауа өткізгіш жолдарына түсіп, онда жылынып, ылғалданып тазарады. Ішкі қуыс қабырғаларындағы бездер ауа құрамындағы ұсақ, бөгде денелерді (микробтарды) сүзіп тұндыратын кілегей заттар бөледі.… Читать далее »

Жануарлардың тыныс алу жүйесі

Тыныс алу процесінде ағзаға қан арқылы оттегі өтіп, зат алмасу процесіндегі пайда болатын көмірқышқыл газы денеден тыс бөлінеді. Тыныс алу жүйесі ауа өткізетін мүшелерден және қос өкпеден тұрады. Көмекейге ауа мұрын қуысынан арқылы өтіп, одан кеңірдектен және бронх тармақтары бойынша өтеді.Мұрын қуысы бастың бет бөлігінде орналасады, қатты таңдай арқылы ауыз қуысынан бөлінеді. Қабырғасын бас сүйектері… Читать далее »

Қаңқалық бұлшық еттер

Бұлшық ет – ерекше күрделі мүше. Сүтқоректілердің бұлшық еттері жақсы жетілген. Оған себеп – тіршілігі, қоректену әрекеті және белсенді қозғалыста болуы. Қаңқа сүйектері мен бұлшық еттер еркін қозғалыс мүшелеріне жатады. Бұлшық еттердің құрамына көлденең-жолақты ет, бұлшық  ет тіні, дәнекер, эпителий, жүйке тіндері кіреді. Бұлшық еттер қызметіне, сырт пішініне, бұлшық ет талшықтарының орналасу жағдайына байланысты төрт… Читать далее »

Сүйектер туралы ілім (остеология)

ҚаңқаҚаңқа деп механикалық маңызы бар, сүйек тінінен жаралған, бір-бірімен белгілі заңдылықпен байланысқан қатты мүшелер- сүйектер мен шеміршектерді айтады. Сүйекті сыртынан тығыз дәнекер тінінен түзілген екі қабатты сүйекқап қоршап жатады. Сыртқы қабаты сүйек тінінің жасушалары – остеобласттарға бай келеді. Остеобласттардың көбеюі нәтижесінде сүйек тіні түзіледі, сүйекте жаңа қабаттар пайда болып, оның көлденеңнен өсуін қамтамасыз етеді.Сүйектің химиялық… Читать далее »