Ноғай Ордасының жер аумағы Еділ мен Жайық аралығында болды. Орталығы Жайықтың төменгі ағысы бойындағы қазіргі Атырау жанындағы Сарайшық қаласында орналасты. Қаланың негізін XIII ғасырдың екінші жартысында Жошы ұрпақтары қалады. Ноғай Ордасының орталығына айналған Сарайшық әкімшілік пен сауда орталығы ретінде өзінің гүлдену деңгейіне жетті. XVI ғасырдың соңында Дон және Еділ қазақтары қаланы басып алып, тонауға ұшыратты. […]
Monthly Archives: Сентябрь 2017
Возможно ли социальное государство в Казахстане?
Известно, что Конституция обладает не только высшей юридической силой, но и является законом прямого действия. Стало быть, любой человек республики как гражданин социального государства имеет право требовать от своего государства более полного обеспечения его определенными жизненными стандартами, соответствующими развитому обществу. С другой стороны, всем ясно, что Казахстан еще не социальное государство. Но надо учитывать и […]
Мұхаммед Хайдар Дулати өмірбаяны
Мырза Мұхаммед Хайдар Дулати — Орталық Азияның ХVІ ғасырдағы атакты тарихшысы, әдебиет майталманы және мемлекет кайраткері болды. Ол әйгілі «Тарих-и Рашиди» енбегінің авторы ретінде тарих беттерінен нақ орын алған. Әдебиетте, көбінесе, Мұхаммед Хайдар Дулати есімімен аталады. Оның ата-бабалары ХІV-ХVІ ғасырларда Моғолстанда билік құрған беделді Дулат әмірлері болған. Шағатай хандары тарапынан тарту етілген артықшылықпен «тархан» атауына […]
Көне Тараз қаласының атаулары
Тараз қаласының атауы хақында көптеген парсы тілінде жазылған деректерде «Тараз», «Талас» не «Банки», яки «Йанги» немесе «Йанки» болып айтылады. Оның мән-жайын анықтау үшін ең әуелі Махмұд Қашқаридың түрік сөздігіне жүгінсек: «Талас», «Тараз» дей келе, Талас екеу болған. Бірі — «Ұлұғ Талас» (Ұлы Талас), екіншісі — мұсылмандар шекарасында орналасқан «Кәми Талас» деп аталады. Мұхаммед Хайдар Дулат […]
Наурыз мейрамы туралы мәлімет
Наурыз сөзі — парсыша — ну — «жаңа», рыз — «күн» деген ұғымды білдіреді. Қазақша «жаңа күн», «жаңа жыл», «көктем мерекесі» «ұлыс күн» немесе «ұлы күн» деген мағына береді. Кейде оны «Ақ мерекесі», «сүт мейрамы», «төл ырысы» деп те атап жүр. Қазақта науқан және ырыздық деген сөз бар. Осыған қарағанда, жаңа жылдың ырыздығы дегенді білдіруі […]
Қазақстандағы 2018 жылғы мереке күндер
Жұмыр жердің бетіндегі барша халық өзінің төл мерекесімен мақтанады. 2018 жылғы Қазақстандағы елеулі күндер осы мереке күндер. Жалпы мереке дегеніміз бір ауыз сөзбен айтқанда, уыздай ұйып отырған халықтың берекесі болып табылады. Мереке мейрам — халықтың ұлттқ сана — сезімін оятады. Көңілін көтереді, жанын желпіп жадыратады, демалдырып тынықтырады. Бір — біріне болған барыс -келісін күшейтеді, ынтымағын […]
X-XIII ғасыр басындағы Қазақстан мәдениеті
Қазақстан мәдениетінің тарихын жазу барысында көптеген отандық және шетелдік ғалымдардың зерттеулері, кітаптары, деректері, мұрағаттық құжаттар пайдаланылды. Соның нәтижесінде Қазақстанды мекендеген халықтардың көне замандардағы мәдениетінен бастап, X-XIII ғасыр басындағы Қазақстан мәдениетіне талдау жасалынды. Яғни, отандық мәдениеттің аса бай тарихы кезең-кезеңмен қарастырылды. Қалалардың дамуы (X-XIII ғасырдың басы) Қала салу ерекшеліктері. X ғасыр мен XIII ғасырдың басы — […]
Жамбыл Жабаев өмірбаяны
Жамбыл Жабаев туған күні 1846 жылдың ақпан айының соңғы жұлдыздарында дүние есігін ашқан. Туған топырағы — Қазіргі Жамбыл тауының етегінде. Жамбыл Жабаев дүниеге келгенде Жетісу Қоқан хандығының қол астында еді. Қоқан ханы Құдиярдын Жетісу еліне салған лаңы аз емес-ті. Оның датқалары елді жаялыққа айналдырып, аузына қақпақ, басына тоқпақ болған. Опасыз шапқыншылықтан әбден ерқашты болып титықтаған […]
