Сущность и социально-экономическая природа кооперации

Кооперация является одной из самых распространенных экономических категории. В узком смысле – как необходимое сотрудничество людей в процессе их трудовой деятельности – она возникла давно и уходит своими корнями вглубь в историю человеческого общества, закономерно развиваясь и совершенствуясь вместе с ним. Но как массовое социально-экономическое явление и коллективная форма организации производства, кооперация получила широкое распространение […]

Read More

Мемлекеттік кəсіпкерлік жəне төрешілдік

1970-жылдардың басынан бері қарай іс жүзінде дамыған мемлекеттердің барлығында дерлік – Ұлыбританияда, АҚШ-та, Францияда, Жапонияда Скандинавия елдерінде «əкімшілік реформалау» атауына ие болған дəуір, яғни мемлекеттік басқару мен мемлекеттік қызмет саласындағы барлығын тегіс қамтитын жəне негізді өзгерістер дəуірі басталды. Мемлекеттік қызметті реформалау Ұлыбританияда неғұрлым қарқынды жүргені белгілі, мұнда 1970-жылдардың өзінде-ақ əкімшілік етуден менеджментке көшу байқалады. Үкімет […]

Read More

Шағын жəне орта кəсіпкерлікті қолдау

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ə. Назарбаев «…Еңбек етуші халықтың 60 пайызы шағын жəне орта бизнесте жұмыс істеген кезде Қазақстан тұрақтылыққа қол жеткізетін болады» — деген сөзі кəсіпкерлікті өмірге енгізудің формуласы деп санауға болады. Шағын кəсіпкерлік қашанда қалыптасу кезеңінде мемлекеттік жəне қогамдық қолдауға зəру. Осы саладағы мемлекеттік шаралардың орталық орнын шағын нарықтық инфрақұрылымды дамыту алады. Нарықтық экономикасы […]

Read More

Дара кəсіпкерлік

Жоғарыда айтқанымыздай «Жеке кəсіпкерлік туралы» 1997 жылғы 19 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңында: — дара кəсіпкер – дара кəсіпкерлікті заңды тұлға құрмастан жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының азаматы немесе оралман; — дара кəсiпкерлiк — жеке тұлғалардың кiрiс алуға бағытталған, жеке тұлғалардың өздерiнiң меншiгiне негiзделген жəне жеке тұлғалардың атынан олардың тəуекелi үшін жəне мүлiктiк жауапкершiлiгiмен жүзеге асырылатын бастамашылық […]

Read More

Жеке кəсіпкерліктің анықтамасы, оның экономикадағы рөлі

2006 жылғы 31 қаңтарда «Жеке кəсіпкерлік туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды. Қазақстан мемлекеті тəуелсіздігін алып, өз заңнамалары қалыптасқалы бері осы заңға дейін де жеке кəсіпкерлікті қолдауды құқықтық реттеуге арналған бірнеше заңдар қабылданып, оларға бірнеше рет өзгерістер мен толықтырулар енгізілген. Олар: 1) «Жеке кəсіпкерлікті қорғау жəне қолдау туралы» 1992 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы; 2) […]

Read More

Кəсіпкерлік қызметінің мазмұны

Кəсіпкерлік үнемі өсіп отырған сұранысты қанағаттандыру жəне пайда түсіру үшін тауар өндіру мен қызмет көрсету өндірісін ұйымдастыру үдерісі, сондай-ақ осы үдерісті басқару қызметі ретінде өзінің тарихы мен даму динамикасы бар. Əрбір адамның бақытты жəне табысты болғысы келеді. Əрекетшіл, осы өмірде əлдебір нəрсеге қол жеткізуді қалайтын адамдар үшін бұл ұғымдар бір ғана нəрсені білдіреді – алға […]

Read More

Экономикалық үдерістегі мемлекеттің рөлі

Нарықтық қатынастардың құрылымында мемлекет тарапынан нарықтық экономиканы реттеу зор рөл атқарады. Халық шаруашылығының экономикалық қан тамыры іспетті, осы нарықтық байланыстар арқылы өндірістің «қан айналымы» жүзеге асады. Оның өміршең өндірістің табиғатына, экономикалық-əлеуметтік жағдайына байланысты, дегенмен нарықтың біраз дербестігі болады, сондықтан да олар ұдайы өндірістің барлық сатыларына, түпкі нəтижесі мен тиімділігіне айтарлықтай əсер етеді. Жалпы нарық мəселесі төңірегінде […]

Read More

Қазақстанда жүргізілген жекешелендіру

ХХ ғасырдың 80-жылдарының аяғында 90-жылдардың басында шаруашылықты жүргізудің социалистік жүйесі бұзылып, жүйе элементтерін өзгерту нəтижесінде нарықтық қатынастар өмірге ене бастады. Бастапқыда социалистік құрылым шектерінде қайта құру жүргізілді, оның барысында ол құрылымның экономикалық негізі – өндіріс құралдарына қоғамдық меншік сақталуында еді. Кейіннен жеке меншікке, кəсіпкерлікке рұқсат берілді, сыртқы сауда монополиясы жəне валюталық монополия жойылды. Содан кейін […]

Read More