1.1 климаттық жағдайлар.
Приморье Қиыр Шығыс муссондарының климаттық аймағына кіреді. Жазда Тынық мұхиттық муссонның оңтүстік және оңтүстік-шығыс желдері басым болады, ол ылғал көп, қыста – суық және құрғақ ауаның қуатты ағынын білдіретін материктік, Солтүстік румбалар.
Өлкедегі ең суық ай-қаңтар. Қаңтар айының орташа температурасы 12-13°, ал приханкай және Орталық Таулы-орман аудандарында 19-22°. Ең төмен температура орталық Таулы-орман аудандарында (- 49°) байқалады.
Ең жылы ай-тамыз. Оның орташа айлық температурасы 18-20° жылы.
Оң температура орташа 2200-3000°C құрайды.
Жауын-шашынның орташа мөлшері жылына 600 мм құрайды. Жауын – шашын жиектің оңтүстігіне және жағалау жиегіне (700-800 мм) және одан аз – Ханкай жазығына (500-550 мм) түседі.
Жыл бойы жауын-шашын біркелкі түспейді. Негізгі масса (70% дейін) жазғы кезеңге келеді. Жауын-шашынның көп болуына байланысты, бұл уақытта топырақтың, әсіресе рельефтің жазық және әлсіз бөлшектелген элементтерінде (жазықтарда) қатты ылғалдануы жиі орын алады. Көктемде және жаздың бірінші жартысында жиі топырақта ылғалдың жетіспеушілігі байқалады және өсімдіктер құрғақшылықтан зардап шегеді.
Қар жамылғысы минералды Топырақтың су режиміне әсер етпейді, себебі оның қуаты үлкен емес (20-30 см) және ол әдетте ерігенше ағады. Топырақтың қатуы жиектің оңтүстігінде 1-1,5 м және солтүстігінде 2 м дейін жетеді. Профильді толық еріту мамыр айының соңында-маусым айының басында болады.
1.2 топырақтың Агроөндірістік сипаттамасы.
Теңіз жағасындағы қоңыр-жапырақты топырақтар емен және емен және емен-кең жапырақты ормандарда мол шөп жабыны бар қалыптасады. Жазғы және жазғы-күзгі кезеңде олар қатты ылғалданады, ал көктемде – ылғалдың өткір жетіспеушілігін сезінеді. Топырақтың бұл түрі аз мөлшерде қоректену элементтерінен фосфор бар.
Қоңыр-жапырақты топырақтар жер бедерінің теңдестірілген элементтеріне – ежелгі өзен және көл террасаларына немесе өте қиғаш беткейлерге негізделген. Олар ауыр механикалық құрамның жыныстарында – ежелгі көл балшық және ауыр саздақ жыныстарында, сондай-ақ сазды элювия мен тығыз жыныстардың элюво-делювиясында қалыптасады. Қоңыр-жапырақты топырақ — бұл өте қатты күлденген топырақ.
Қазіргі уақытта бұл топырақтар негізінен жыртылған және белгілі бір дәрежеде құнарлы болып табылады.
Тың бұрғылау-топырақ асты топырақтарының қуаты 7-10 см гумус көкжиегі, берік емес құрылым, ұсақ тамырлармен өткізілген; төменгі қабатқа өту өткір. Тұзасты қабаттың 20-30 см қуаты бар, әдетте тығыздалған, жұқа қабықты, ұсақ темір-марганец ортштейндерінің көп мөлшері бар. Кейде бұл қабат көлденең жарықтарды тереңдікке бөледі.
Сазасты көкжиек төменгі жағында суретті көкжиек орналасқан ала АҚ-қоңырмен (8-10 см) алмастырылады.
Қоңыр-тұзасты топырақты химиялық талдау гумус қабатының әлсіз қышқыл реакциясы бар, ал кейде қышқыл және тіпті қатты қышқыл екенін көрсетеді. Тың топырақтың ең үстіңгі қабатындағы гумус мөлшері 14% – ға жетеді, гумус қабатының төменгі бөлігінде 3-4% — ға дейін азаяды. Келесі қабат астындағы қабатта гумус қорлары аз және оныншы пайызды құрайды. Кейде иллюстрациялы қабатта гумустың аз өсуі байқалады.
Қоңыр-тұзасты топырақта, ортаның әлсіз қышқыл реакциясы және топырақ сіңіру кешенінің гумус қабатындағы негіздермен қанығуы болған кезде қышқылдықтың күрт өсуі және тұзасты және иллюстрациялы горизонттарда негіздермен қанығудың едәуір дәрежесі анықталады. Қанықтық топырақ поглощающего кешенді негіздер » подзолистом көкжиекте 50 – 55 %.
Бұрғы-тұзасты топырақтың ерекшелігі-гумус қабатындағы ортаның әлсіз қышқыл реакциясы және негіздермен қанығуы жағдайында да жоғары гидролит қышқылдығы байқалады.
Механикалық талдау топырақ бейінінің екі бұдырлығын көрсетеді: орта және ауыр көміртекті үстіңгі қабаттар — гумус және тұзасты, және сазды иллювиальды горизонт және топырақ түзуші тұқым.
Қоңыр-сазасты топырақтың құнарландырылған түрлерінде, әдетте, сұр түсті, ашық – ақшыл-ақшыл-ақшыл түсті қабаттан тұратын, қуаты 16-18 см жыртылатын көкжиек болады. Игерілген учаскелердегі гумустың құрамы жоғары емес және 3-4 % — дан аспайды. [9], [6]
Осы топырақтың құнарлылығын арттыру үшін, ең алдымен, кешенді дақылдандыру, яғни егістік қабаттарын тереңдету, сонымен бірге жоғары мөлшерге органикалық заттарды енгізе отырып, ауыспалы егісті міндетті түрде сақтау жағдайында әктеу және фосфориттеу бойынша шаралар қажет.