Өнеркәсіптік немесе азаматтық мақсаттағы объектілерді салу кезінде табиғат компоненттеріне нақты техногендік жүктемелер өңірлік ландшафт биогеоценоздарының антропогендік өзгеруінің әлеуетті деңгейлерін қалыптастырады.
Осы тұрғыдан алғанда, ерекше маңызды ғылыми-мето-7-247 табиғи ландшафтқа ең аз әсер ету және аймақтағы экологиялық теңгерімді сақтау бойынша қажетті бастапқы конструктивтік-технологиялық алғышарттарды (құрылыс кешенінің жұмыс істеуіне қатысты) қамтамасыз ету тұрғысынан құрылыс процесіне құрылымдық-ұтымды шектеулерді оңтайландыру міндеті дикалық мәнге ие болады.
Көрсетілген міндетті шешу екі инженерлік-техникалық бағыт бойынша дамиды: берілген экологиялық өлшемдер (мысалы, табиғи-техникалық Геожүйенің экологиялық сенімділік өлшемдері) бойынша құрылыс сапасын оңтайландыру саласын айқындау; табиғи ландшафт компоненттеріне техногендік жүктемелерді сапалық-сандық минимизациялау өлшемдері бойынша экологиялық таза құрылыс кешенін құрудың қағидаттық шарттарын айқындау.
Қалыптасатын құрылыс кешенінің сапасы оның жиынтық қасиеттерінің П1 белгілі бір интегралдық сипаттамасы бар ма?] cDfJ, мен келісемін-
4=1 ‘
салынатын объектілердің мақсатына сәйкес өз функцияларын орындау қабілеті. Жекелеген құрылыс объектілері мен кешендерінің функционалдық қасиеттерін нормалаудың дәстүрлі әдістері осы шамада өңірдің экологиялық қауіпсіздігі талаптарын ескермейді. Құрылыстың нормативтік регламентіне экологиялық шектеулер салу құрылыс кешенінің конструктивтік әлеуетін және оны қалыптастырудың технологиялық процесін оңтайлы жобалау шеңберінде іске асырылуы мүмкін. Бұл міндетті шешу үшін белгілі бір шамада шетелдік тәжірибе пайдаланылуы мүмкін.
Экологиялық ұтымды құрылыс қағидаты қалыптасатын объектілердің тіршілік циклінің барлық сатыларында жан-жақты және тиімділігі жоғары бақылауды көздейді. Бұл ретте бақылау құрылыс сапасын белсенді қамтамасыз ету функциясында да (тұрақты кері байланыстар және бақылауға реттеу мен басқару функцияларын беру есебінен), сондай-ақ құрылыс салу аймағындағы экологиялық жағдайды объективті бағалау функциясында да болады.
Осы тұрғыдан алғанда кешенді бақылау өнеркәсіптік объектілердің экологиялық қауіпсіз құрылысын қамтамасыз етудің қажетті шартын айқындайды.
Құрылысты экологиялық тиімді бақылауды жоспарлау тек маңызды инженерлік проблеманы білдіреді, оны шешуге тұтастай алғанда ОЖЖ антропогендік даму сипаты елеулі түрде байланысты болады. Жоспарлаудың бастапқы кезеңі салынатын объектілердің функционалдық мақсаты тұрғысынан өнеркәсіптік құрылыстың ерекшелігін көрсететін экологиялық бақылаудың инженерлік сыныптамасын әзірлеу болып табылады.
Құрылыстың нақты объектісін қалыптастыратын көп сатылы технологиялық цикл және gt табиғатты қорғау әлеуетінің әрбір қалыптасушы сатысында кепілді қамтамасыз ету қажеттілігі; 0, табиғатты қорғауды қамтамасыз етудің озу проблемасын алдыңғы жоспарға қояды.
Осылайша, озыңқы табиғат қорғау стратегиясын қалыптастыру екі қағидатты талаптарды қамтамасыз ету қажеттігінен тұрады: өнімнің өмірлік циклінің қалыптасатын сатылары бойынша уақытша озып қоршаған ортаны қорғау жөніндегі жұмыстарды орындау және нақты шешімдер әзірлеу; инженерлік-экологиялық циклдің әрбір озық сатысында кепілді табиғат қорғау әлеуетін қамтамасыз ету.
Бірінші шарт негізінен инженерлік-экономикалық және өндірістік циклдарды дәлелді жоспарлау, сондай-ақ еңбек процесіне тартылған барлық материалдық-техникалық ресурстардың қажетті теңгерімділігін айқындайтын барлық еңбек қызметін нақты ұйымдастыру есебінен қол жеткізіледі.
Екінші шарт еңбек циклінің барлық қалыптастырушы кезеңдері бойынша (инженерлік-экологиялық және өндірістік циклдерден тұратын) табиғатты қорғау әлеуетін негіздеу қажеттілігіне байланысты неғұрлым күрделі міндетті білдіреді.
Құрылыс аймағындағы табиғи ландшафтардың экологиялық қорғалуына салынатын объектілердің сапасы мен сенімділігін, тиімді техникалық, технологиялық және ұйымдастырушылық шешімдер мен әдістерді арттыру есебінен елеулі мөлшерде қол жеткізіледі. Мұнда басты бағыт — құрылыстың барынша индустриялық тәсілдері.
Жаппай табиғи өрттер Ресей аумағында кең таралған табиғи апаттардың бірі болып табылады. Әсіресе, ел экономикасына әсіресе, олар жылдың құрғақшыл мезгілінде Сібірдің, Қиыр Шығыстың және Забайкальдың орман аудандарында үлкен зиян келтіреді.
Соңғы онжылдықта Ресейде орман өрттеріне байланысты жер бетінен неғұрлым өнімді ормандардың 8-10%-дан астамы жоғалып кетті. 2002 жылдың жазында орман өрттері Ресейдің орталық облыстарын да қамтыды, кейде өмірге қауіпті түтін, бүкіл Мәскеу маңында және Астананың орталығында сезілді.
Табиғи өрттер туралы жалпы мәліметтер.
Табиғи өрттерге орман, дала (дала), шымтезек өрттері, сондай-ақ жер асты қазбаларының өрттері жатады. Олардың пайда болуының негізгі себебі отпен абайсыз болу және өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзу болып табылады,
алайда олар табиғаттың басқа да табиғи құбылыстарының әсерінің салдары болуы мүмкін: найзағай разрядтары, шөп өздігінен жануы, шымтезек және табиғи газ, жер сілкінісі және жанартаудың атқылауы, сондай-ақ өртеу.
Табиғи өрттердің зақымдау факторлары мыналар болып табылады: заттардың жануын және адамдардың зақымдануын тудыратын жылу әсері; адамдарға тітіркендіргіш әсер ететін үлкен аудандардың түтіндеуі, улы газбен улануға, бағдарлануын жоғалтуға және өртке қарсы күресті қиындататын; адамдарға теріс психологиялық әсер ету.
Жанатын материалдардың түріне және жану сипатына байланысты орман өрттері: төменгі, жоғарғы және жер асты (шымтезек немесе топырақ) болып бөлінеді.
Төменгі орман өрттері тікелей топырақта немесе 1,5 — 2,0 м биіктікте орналасқан қылқан жапырақты ағаштардың, өсімдіктердің және өсімдік қалдықтарының жану нәтижесінде дамиды.
Төменгі өрт өз кезегінде қашқын және тұрақты болып бөлінеді. Өрт тез қозғалатын жалынның жиегі мен ашық сұр түсті түтінмен сипатталады. Кейбір жағдайларда өрттің таралу жылдамдығы сағатына бірнеше километрге жетеді. Мұндай өрттердің жылжуы біркелкі емес. Тұрақты өрттер жер үсті жамылғысын толығымен өртейтініне тән, жалынның биіктігі қашқынға қарағанда жоғары және 2 м жетеді, бірақ оттың таралу жылдамдығы аз емес және сағатына бірнеше жүз метрден аспайды.
Жоғарғы орман өрттері олардан тек топырақ жамылғысы ғана емес, сүрекдіңнің шымылдығы да жанады. Олар төмен өрттерден дамиды. Сондай-ақ төмен өрт сияқты олар қашқын және тұрақты болып бөлінеді. Қашқындарға төменгі өрт жиегінен шымтезек бойымен жанудың үзілуі тән. Өрт 0,2-0,6 км/сағ жылдамдықпен, ал қатты жел кезінде — 5-25 км/сағ жылдамдықпен таралады.
Жоғарғы өрт кезінде көптеген жылу бөлінеді, жалынның биіктігі 100 м және одан да көп көтеріледі. Үлкен жоғарғы өрттер жалын айтарлықтай қашықтыққа (кейде бірнеше километрге дейін) қарқынды түрде шашыраумен, үю пайда болады.
Мұндай өрттер орман аудандарында орналасқан елді мекендер үшін қауіпті болуы мүмкін. 1998 жылдың қыркүйек айында Сахалин ауданында орман өрті толығымен Горки кенті жойылды. Өрттің таралу жылдамдығы 3 км / с құрады. 3 адам қаза тауып, 700 адам баспанасыз қалды.
Жер асты (шымтезек немесе топырақ) өрттері жаздың соңында, төменгі немесе жоғарғы орман өрттерінің жалғасы ретінде жиі пайда болады. Топырақ өрттерінің ошақтарында құлаған ағаштардан өтпейтін үйінділер мен жанып кеткен шымтезек учаскелері құрылады.
Шымтезек өрттері орманмен байланыссыз да туындауы мүмкін: шымтезек өңдеу ауданында және кептірілген шымтезек батпақтарында. Олардың таралу жылдамдығы аз-тәулігіне бірнеше сантиметрден бірнеше метрге дейін. Алайда мұндай өрттер жиі үлкен кеңістікті қамтып, сөндіру қиынға соғады. Қауіп олардың мынада жануы жиі жер астында құра отырып, бос орындар выгоревшем шымтезекте, мүмкін проваливаться адамдар мен техника.
Дала (дала) өрттері жылдың құрғақ мезгілінде қауіпті. Қатты жел кезінде от фронтының жылжу жылдамдығы сағатына 25-30 км, ал дәнді дақылдар жанғанда 10-15 км/с дейін жетуі мүмкін.
Табиғи өрттердің халыққа және қоршаған ортаға әсері. Табиғи өрттер жағдайында олардың түрі мен қарқындылығына байланысты халықтың зақымдануы,
бірінші кезекте құтқарушылар әр түрлі дәрежедегі күйіктер, жану өнімдерімен улану, ал орман өрттері және жанып жатқан ағаштар құлаған кезде түрлі дәрежедегі жарақаттар болуы мүмкін.
Өрттің қоршаған ортаға әсері жану процесінде, атмосфералық ауаның түтіндеуінен және көміртегі тотығы мен өлшенген бөлшектер бойынша ШРШ-дан бірнеше есе асып кетуінен, сондай-ақ нәтижесінде экономиканың орман саласындағы үлкен алаңдарды шаруашылық айналымнан жыл сайын шығару және елеулі материалдық залалдан көрінеді.
Табиғи өрт жағдайында халықты және аумақтарды қорғау жөніндегі іс-шаралардың ерекшелігі.
Ұйымдастыру іс-шаралары өрт жағдайын болжау.
Өрт жағдайын болжауды орман шаруашылығы ұйымдары мен ауыл шаруашылығы ұйымдары метео-орталықтардың қатысуымен жүзеге асырады және көктемгі-жазғы және күзгі кезеңдерде жүргізіледі. Болжамның мәні орман (шымтезек, дала) өрттерінің туындау мүмкіндігін анықтау және олардың даму жағдайларын бағалау болып табылады. Болжам үшін бастапқы деректер карталар, сипаттамалар бойынша және тікелей жергілікті жерде зерделенетін жанғыш материалдардың болуы туралы мәліметтер; метеожағдайлар және жергілікті жердің сипаты туралы мәліметтер (оттың таралу жолындағы кедергілердің болуы: су қоймалары мен бұлақтар және т. б.) болып табылады. п.). Жылдың құрғақ мезгілінде өрттердің таралу қарқындылығына әсер ететін негізгі факторлар ауа ылғалдылығы мен желдің жылдамдығы болып табылады.
Осы өрт жағдайын бағалау табиғи өрттердің алдын алу және оларды жоюды жоспарлау үшін негіз болып табылады. Табиғи өрттердің алдын алу мен жоюды және халықты қорғау жөніндегі шараларды жоспарлау. Халықты эвакуациялауды жоспарлау кезінде оттың таралуының түрлі бағыттарын ескеруге мүмкіндік беретін адамдарды шығарудың (әкетудің) бірнеше бағыттары (бағыттары) белгіленеді. Халықты жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету ГОЧС қоймаларында улы газдан (ДПГ-1, ПЗУК, гопкалитті патрондардан) қорғайтын қосымша патрондардың және түтінге қарсы маскалардың қорын құруды көздеуі тиіс. Өрт қауіпті учаскелерді жердегі және әуе арқылы патрульдеу жолымен жүргізілетін өрт бақылауын ұйымдастыру. Халықты орман өрттері жағдайында іс-қимыл жасауға дайындау.
Халықты дайындау кезінде ол бойынша табиғи өрттер кезіндегі іс-әрекеттер бойынша ұсыныстар жеткізіледі.
Орманда аздаған өрт ошағы анықталған жағдайда оны дереу жою үшін шаралар қолдану, бір мезгілде біреуді көмек арқылы жіберу қажет. Отты жасыл бұтақтардан сыпырғышпен (1,5-2 м ұзындықта), брезентпен немесе киіммен қағуға болады. Өрт ошағына қарай сыпырып, жерге лақтырып, аяқпен сүртуге болады.
Егер отпен күресу мүмкін болмаса, көптеген жағдайларда одан шығуға болады: жаяу жүргіншінің жылдамдығы 80 м/мин, ал төменгі өрт 1-3 м/мин. Қатты түтіндеген кезде ауыз бен мұрынды дымқыл мақта-дәке таңғышпен, сүлгімен, орамалмен жабу керек. Кейде жоғарғы өрт фронты айналып өтуге болады — ең бастысы өкпені күйдірмеу үшін тыныс алмау үшін оны кесіп өту.
Ормандағы өрт кезінде шымтезек өрттері өте қауіпті, өйткені олардың астында жер асты өрті болуы мүмкін. Жиегі оны әрқашан білінбейді және провалиться в прогоревший шымтезек. Жер асты өртінің белгілері-ыстық жер және
топырақ. Шымтезек өрісі бойынша тек топпен қозғалуға болады, ал топтағы бірінші топ жерді алтыншы рет тексеруі керек.
Халықты өрт фронты жақындатқан елді мекеннен эвакуациялау кезінде жеке заттарын жанатын құрылымсыз, жертөлелерде, жертөлелерде немесе жай ғана топырақпен көмілген шұңқырларда сақтауға болады. Елді мекеннен эвакуациялау мүмкін болмаған жағдайда орман өрті паналағыштарда, герметизацияланған жертөлелерде (жертөлелерде) немесе үлкен ашық алаңдарда жасырынып, отыруды ғана қалады.
Инженерлік-техникалық іс-шаралар орман аудандарында елді мекендер мен Экономика объектілерінің өрт төзімділігін орналастыру және қамтамасыз ету өртке қарсы шараларды сақтай отырып жүзеге асырылуы тиіс, оларға мыналар жатады: құрылыстарды орналастыру (әсіресе өрт төзімділігі төмен), шеткі құрылыс пен орман жиегі арасында оқшаулау-өртке қарсы аймақ құру; жасанды су айдындарын құру; жаңа құрылыс салу кезінде отқа төзімді материалдарды қолдану және салынған ғимараттардың отқа төзімділігін жоспарлы арттыру; ЖЖМ Өрт қаупі бар аумақтарды (өңірлерді) инженерлік жабдықтау орманның аса қауіпті учаскелерінде өртке қарсы тосқауылдарды, минералдандырылған жолақтар мен өрт мақсатындағы жолдарды құру және оларды тиісті жағдайда ұстау жолымен жүзеге асырылады; су көздерінің және артезиан ұңғымаларының өртке төзімді колонкаларын орналастыру. Халықты қорғауды инженерлік қамтамасыз ету ұжымдық қорғау құралдарын регенерациялау немесе улы газдан қорғайтын сүзу жүйелерімен жарақтандыруды көздеуі тиіс.
Құтқару жұмыстарын ұйымдастыру.